Τα τελευταία χρόνια έχουμε συνηθίσει να σπάμε τα κλιματικά ρεκόρ το ένα μετά το άλλο (Wong, 2023), αλλά τον Ιούνιο του 2024 η Κρήτη είχε την τιμητική της. Όπως φαίνεται από την Εικόνα 1, τον Ιούνιο του 2024 ο κάμπος της Μεσσαράς βρέθηκε στο ξηρότερο και θερμότερο άκρο των μετεωρολογικών δεδομένων, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στη βάση ECMWF ERA5-Land, με τη μέση θερμοκρασία να φτάνει τους 27 °C.
Η παρατεταμένη πίεση στους υδατικούς πόρους είναι επίσης πρωτοφανής, με τον δείκτη μεσοπρόθεσμης ξηρασίας 9 συνεχόμενων μηνών (SPI-9) να παρουσιάζει τον Ιούνιο του 2024 την ελάχιστη τιμή του για την περίοδο 1950 ως σήμερα (Εικόνα 2). Είναι σημαντικό ότι το αμέσως προηγούμενο ελάχιστο εμφανίστηκε στη Μεσσαρά τον Μάιο του 2024.
Τα θερμομεσογειακά οικοσυστήματα και τα σχετικά δενδρώδη αυτοφυή ή καλλιέργούμενα ήδη (ελιές, χαρουπιές) είναι γενικά εξαιρετικά ανθεκτικά και έχουν επιδείξει μεγάλη ικανότητα γρήγορης ανάκαμψης από διαταραχές όπως αυτές των πυρκαγιών, της υπερβόσκησης και της ξηρασίας εδώ και χιλιετίες (Bonkoungou, 1997; Safriel, 2009). Παρόλα αυτά, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι ακόμα και τα οικοσυστήματα αυτά έχουν κρίσιμα όρια (Van den Elsen et al., 2020) τα οποία η κλιματική κρίση απειλεί να ξεπεράσει (Daliakopoulos et al., 2017).
Ευχαριστίες
Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάλυση προέρχονται από το σύνολο δεδομένων ERA5-Land από το 1950 μέχρι και σήμερα και μεταφορτώθηκαν από το Climate Data Store του Ευρωπαϊκού Κέντρου Προγνώσεων Καιρού Μεσαίου Εύρους (ECMWF).
Βιβλιογραφία
Bonkoungou G., 1997. Biodiversity in drylands: Challenges and opportunities for conservation and sustainable use. The Global Drylands Partnership CIDA UNSO UNDP/GEF IIED IUCN WWF NEF. IUCN
Daliakopoulos, I. N., Panagea, I. S., Tsanis, I. K., Grillakis, M. G., Koutroulis, A. G., Hessel, R., … & Ritsema, C., 2017. Yield response of Mediterranean rangelands under a changing climate. Land Degradation & Development, 28(7), 1962-1972.
Safriel UN., 2009. Status of Desertification in the Mediterranean Region. Water Scarcity, Land Degradation and Desertification in the Mediterranean Region 33–73. DOI: 10.1007/978-90 481-2526-5_3
Van den Elsen, E., Stringer, L. C., De Ita, C., Hessel, R., Kéfi, S., Schneider, F. D., … & De Ruiter, P. C., 2020. Advances in understanding and managing catastrophic ecosystem shifts in Mediterranean ecosystems. Frontiers in Ecology and Evolution, 8, 561101.
Wong, C., 2023. Earth just had its hottest year on record-climate change is to blame. Nature.
